Parmak pas nedir?

Parmak pas nedir?

PARMAK PAS NEDİR? Voleybolda, yüksekten gelen topu kendi takım arkadaşına pas kaldırmak için kullanılan topa vuruş şeklidir. Bir ayak önde vücut dengeli duracak şekilde hafifçe öne eğiktir. El parmakları hafifçe açık, işaret ve baş parmaklar açık bir üçgen oluşturulacak şekildedir. Pas yapılırken bilek geriye ve vuruş sonrası kol ve parmaklar , bacaklarda süspansiyon hareketi ile ileri-yukarıya doğru hareket eder. Ellerin topla buluşma hizası alın bölgesidir. TEKNİĞİ Ayaklar için iki pozisyon vardır. Bir ayağın ileride olması . Diğeri ayakların yan yana olması. Birinci pozisyon, kısa yürüyüş adımına benzer. Ayaklar omuz genişliği kadar açık ve arkada ki ayağın topuğu kalkıktır. Ayakların yan yana olduğu pozisyonda, iki ayakta hedefe 90 derece açı yapacak kadar bükülür. Ayaklar birbirine yakın ve yere düzgün basarak durur. Ayak uçları hedefe dönüktür. Tek ayağın önde olması genelde daha çok kullanılır. Ağırlığın büyük bir kısmı ön ayakta olur. Dizlerini hafifçe büker ve sonra topu yukarı doğru iterken bacaklarını doğrultur. Ayakların yan yana olması pozisyonu ise ayrı bir güç verir. Ağırlık iki ayağa dağılmıştır. Sırt düz ve diktir. Baş yukarıya doğru kalkık ve topu izler pozisyondadır. Kollar pas atışında elleri iter. Dirsekler tamamen geniş ve hazırdır.

Parmak Pas Tanımı

        Parmak pas tekniği, servis karşılamada, devam eden rally’nin ilk karşılamalarında ve büyük yüzde oranıyla ikinci vuruşu kullanan pasör tarafından set kurmada kullanılır.

İyi pas için;

·         Topla temas ile ilgili kuralların yerine getirilmesi(ilk karşılamalar hariç),

·          Atılan yönün ve uzaklığın diğer sporcuyla olan ilişkisi,

·          Pas olarak atılan topu;  kullanacak olan diğer sporcunun, sahadaki pozisyonunun uygunluğu ile vuruşu için uygun olan  yükseltinin ve eğrisinin sağlanması gereklidir.

Parmak Pas Uygulamalarında Vücut Pozisyonları

        Paslar, atanın file önündeki yerleşimine göre, öne ve arkaya şeklinde kullanılır. Ayrıca yine kullananın teknik yeteneğine göre yerde ve havada pas tekniği uygulanır.

Öne Atılan Paslarda Vücut Pozisyonu

        Topla buluşma öncesi hazırlanma devresinde, ayakların pozisyonu iki şekilde olabilir. Birinci pozisyon bir ayağın önde olması, ikincisi ise ayakların yan yana olmasıdır. Birinci pozisyonda bir ayak küçük bir adım önde ve arkadaki ayak topuğu bir miktar havadadır. Ayak uçları hedefe dönük ve ağırlık öndeki ayağın üzerindedir.

Resim 1-Topla buluşma öncesi

        Sırt düz, dizler hafif bükülüdür. Baş doğrultusu topa doğru ve gözler topu izlemektedir. Dirseklerde 90 derece veya daha üzeri bir açı ile eller alın hizasında ortalama 15-30 cm önündedir. Topla buluşma anında; iki elin, baş ve işaret parmaklarının arasındaki pencereden top izlenir. Baş ve işaret parmakları, birbirine paralel lateral olarak çizilmiş iki çizgiye temas edecekmiş gibi aynı hat üzerindedir(resim 2).

Resim 2-Topla temas ve itiş pozisyonu

        Avuç içleri içbükey bir durumdadır. Bilek ve parmakların yumuşak olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca bütün parmaklar açık olmalıdır. Top ağırlığı ile; bileklere baş, işaret ve orta parmaklara baskı yapar (resim 3).

Resim 3

Topla temas anında parmakların temas bölgeleri

   Diğer parmakların teması o kadar önemli değildir. Kontrol görevi görebilirler. Topun altına giren sporcunun yakaladığı topun, yaptığı baskı sonucunda bileklerde bir miktar radial deviasyon(bileklerin alına  doğru hareketi)  meydana gelir. Topun tutulmamasına dikkat etmek gerekir.

        Topla buluştuktan sonra, son evreye girilir. Vücudun itme gücü kullanılarak(ayak bilekleri, dizler, dirsekler, el bileği) alçalan vücut formu yükseltilir ve bileklerdeki ulnar deviasyon (bileklerin dışarı doğru açılması) hareketi ile itme gerçekleştirilir. Ağırlık transferi hedefe doğrudur. Topun gittiği yöne doğru vücut hareketi uzanarak devam eder(resim 4).

Resim 4

Topla buluşmadaki bilek hareketleri ve itiş

Geriye Atılan Paslarda Vücut Pozisyonu

Hücumcuya sırtı dönük pozisyonda yapılan pas çeşididir. Tamamen öne pas atar gibi, topla aynı yerde alnın önünde topla temas edilir. Topa uzanma ve sıkıştırma aynı öne pas gibidir. Son anda baş parmaklar ve bel-kalça hareketiyle top başın gerisine doğru itilir(Resim 5).

Resim 5

Topu yakalama ve itiş

Sıçrayarak Çift El Paslarda Vücut Pozisyonu

Günümüzde pasörler tüm topları sıçrayarak atmakta ve pas eğrilerini mümkün olduğunca düşük tutmaktadırlar. Pasörün sıçrayarak pas atması, topun pasörün elinden 1m’den daha yukarıda gönderilmesi anlamına gelmektedir. Bu da köşelere gönderilen toplarda % 18’lik bir sürat kazanımı demektir. Hücumcularına, karşı takım blokçuları karşısında önemli bir avantaj kazandırma, pasörlerin ancak topu hızlı oynamalarıyla mümkün olmaktadır(resim 19 a-b).

19-a/b Topla havada buluşma

4.1.2.4. Sıçrayarak Tek El Paslarda Vücut Pozisyonu

Genellikle pasörlerin kullandığı pas türü olup, file üzerine yükseltilmiş olan ve iki el ile pas atılma olanağı bulunmayan durumlarda gerçekleşir(resim 20 a-b).

Resim 20 a-b

 Topla havada buluşma noktaları

Sıçrama pasa iki farklılık getirir. Sıçrama ile normal pas arasında zamanlama farkı vardır. Sıçrandığında pas atanın daha az gücü vardır. İtişi yerdeki gibi güçlü yapamaz.

Set Kurmada Pas Çeşitleri

Yüksek paslar:

        Fileden az açık atılan ve hücumcuların, top pasörün elinden çıktıktan sonra hareketlenip, yatay hızlarını sıçrama gücüne katarak en yüksek noktadan vuruş yapmalarını sağlamak amacıyla 1m ve daha üstünde atılan pas çeşididir. Öne ve geriye set kurmada kullanılır(resim 21 a-b).

Açık yüksek paslar:

        Arka oyuncuların kullanması amacıyla, fileden 2.5m açığa atılan pas türüdür. Vuruşu yapacak olan sporcu 3m. dışından sıçrayarak vuruşunu gerçekleştirir.

   Resim 21 a  Öne yüksek pas

 Resim 21 b Arkaya yüksek pas

Metre paslar:

Yüksekliği aşağı yukarı 60 cm olan, hücumcunun daha çabuk olmasını gerektiren bir pas türüdür. Hücumcu yatay hızdan yararlanarak dışarıdan ancak daha çabuk gelerek sıçrar. Öne ve geriye set kurmada kullanılır (resim 22a-b).

 Resim 22a Öne metre pas

 Resim 22 b Arkaya metre pas

Kısa paslar(resim 23)

·                     Erken kısa: Hücumcu erken sıçrama yapar, eline atılan pasa top yukarı çıkarken vurur. Pas yüksekliği fileden 30 cm kadardır.

·                     Ölü kısa: Fileye girmiş olan hücumcu, top pasörün elinden çıktığı anda sıçrar ve tam ölü noktadayken, yani düşmeye başlayacağı anda vurur.

·                     Geç kısa: Hücumcu erken sıçrama yapar, eline atılan topa fileden kırk elli cm yukarıdan vurur. Kol iyice yukarı uzanmıştır, vuruş bilekle yapılır.

Resim 23

Kısa  pas örneği

Yatık paslar(resim 24)

·                     Normal jet pas: Dört numaralı antene yakın bölgeye, atılan bu pasta, top parmaklarda hiç dinlendirilmeden yansıtılır. Bu pasın yörüngesinin en yüksek noktası, varış noktasına daha yakındır. Hücumcu, dışarıdan dolanarak yaklaşır ve tek adımda sıçrayarak vuruşunu gerçekleştirir.

·                     Yarım jet pas: Üç ile dört numaralı bölge arasına atılan yansıtma ya da dinlendirilmiş pas. Hücumcu erken yaklaşmışsa yansıtma, geç kalmışsa dinlendirilmiş pas olarak atılır.

·                     Kurşun pas: Pasörden bir ya da bir buçuk metre uzaklıkta erken sıçrama yapan hücumcuya atılan yansıtma pastır. 

Resim 24

Yatık pas örneği

Sakarya Üniversitesi Pedagojik Formasyon Eğitimi
Hakan DOĞRU
Şeyma GÖNÜLTAŞ
Aşkın Nur KÖSEOĞLU